Jeopolitik konumu
Diyarbakır, GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi'nin orta kısmında, El Cezire'nin(Mezopotamya) kuzeyinde yer almaktadır. DoÄŸuda Batman ve MuÅŸ, batıda Åžanlıurfa, Adıyaman, Malatya, kuzeyde Elazığ ve Bingöl, güneyde ise Mardin illeri bulunmaktadır.KaracadaÄŸ’ın bazalt platosunun doÄŸu kenarında, Dicle Vadisi’nden 100 m. kadar yükseklikte, bir düzlük üzerinde yer almaktadır. Ä°lin güneybatısında yer alan, bölgenin en yüksek dağı olan KaracadaÄŸ, kentle adeta bütünleÅŸmiÅŸtir. YüksekliÄŸi, Kolubaba doruÄŸunda 1957 m. ile eski bir volkanik daÄŸ olan KaracadaÄŸ’ın lavları sonucu oluÅŸan bazalt plato, doÄŸu yönünde Dicle Vadisi’ne kadar uzanmaktadır.
Ä°klim
Diyarbakır'da sert bir kara iklimi egemendir. Yazları çok sıcak geçer fakat kışları DoÄŸu Anadolu Bölgesi kadar soÄŸuk geçmez. Bunun baÅŸlıca nedeni GüneydoÄŸu Toroslar yayının kuzeyden gelen soÄŸuk rüzgârları kesmesidir. En sıcak ortalaması 31 derece, en soÄŸuk ay ortalaması ise 1,8 derecedir. Günümüze kadar ölçülen en yüksek sıcaklık 46,2 derece ile 21 Temmuz 1937 gününde, en düÅŸük sıcaklık ise -24,2 derece ile 11 Ocak 1933 gününde yaÅŸanmıştır.
Yıllık yağış ortalaması 496 milimetre olan ÅŸehirde, bu yağışın %2'lik kısmı yaz aylarında düÅŸmektedir. Kuzeydeki daÄŸların eteklerine doÄŸru gidildikçe yağışlar da artar.GüneydoÄŸu Toroslar yayının kuzeyden gelen soÄŸuk rüzgârları kesmesi ile son yıllarda yapılan barajların (Karakaya, Atatürk, Dicle ve Kral Kızı barajları) oluÅŸturduÄŸu yapay göletler, geniÅŸ buharlaÅŸma yüzeyleri oluÅŸturmaktadır; bu nedenle, Diyarbakır Havzası’nın kuru havasının nisbî neminde artış olmuÅŸtur.
Bitki Örtüsü
GüneydoÄŸu Anadolu'nun doÄŸal bitki örtüsü olan bozkır, Diyarbakır'da da egemendir. Bozkır bitki örtüsü içinde otsu bitkiler daha fazladır. Bunlar ilkbaharda kısa bir süre içinde yeÅŸerip çiçeklenir, ama yağışların kesilmesiyle yaz başında kururlar. Çevredeki daÄŸlar, yer yer meÅŸe ormanlarıyla kaplıdır.Ormanlık alanlar ilin toplam yüzeyinin onda birini bile bulmaz.
Akarsular
Diyarbakır ÅŸehrinin en önemli akarsuyu Elazığ ili sınırları içinden çıkan Dicle nehridir. Nehir, Diyarbakır ÅŸehrinin bulunduÄŸu lav sahanlığının doÄŸu kesimine paralel akar. Burada nehir vadisinin tabanı 600 m’ye iner. Diyarbakır’ın güneyinde 8 km mesafede doÄŸuya yönelir. Dicle, Diyarbakır ilindeki akarsuların tümüne yakınını toplar. Yalnızca ilin kuzeybatı köÅŸesindeki küçük bir alanın suları Fırat ırmağına gider.
Nüfus
Diyarbakır ilinin nüfusu, TÜÄ°K 2019 verilerine göre (Köy ve Ä°lçeler Dâhil) 1.756.353' tür.