Serokê Daîreya Îtfaiyeyê Azad Yildiz diyar kir ku şewitandina prêzê xisareke mezin dide xwezayê û got, "Em xwe ji şewitandina prêzê dûr bikin û rêbazên alternatîf bi kar bînin."

Serokê Daîreya Îtfaiyê ya Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê Azad Yildiz, der barê şewata ku li tevahiya bajêr zêde bûye de daxuyanî da. Yildiz diyar kir ku ji bo domdariya çandiniyê û hevsengiya xwezayê were parastin girîng e ku meriv bandorên neyînî yên şewata prêzeyê li ber çavan bigire û destnîşan kir ku şewitandina prêzê pratîkek e ku bandoreke neyînî li berberiya axê dike û zirareke mezin dide çandiniyê. 

Zirara şewitandina prêzeyan

Yildiz bandorên neyînî yên şewata prêzê li ser xwezayê di bin 5 sernavan de rêz kirin:

*Adaniya erdê: Şewitandina prêzê madeya organîk a axê ji holê radike, dibe sedema kêmbûna hilberînê. Ev rewş di demeke dirêj de dibe sedema kêmbûna hilberîna çandiniyê.

*Erozyon: Şewitandina prêzê bi rakirina nebatên parastinê yên axê erozyona ba û avê zêde dike. Ev yek dibe sedema windabûna axê û bêhêzbûnê.

*Gemarbûna hewayê: Şewitandina prêzê bi zêdebûna belavkirina karbonê ya li atmosferê dibe sedema qirêjiya hewayê. Ev rewş hem li ser jîngehê hem jî li ser tenduristiya mirovan bandorên neyînî çêdike.

*Cihêrengiya Biyolojîk: Şewitandina prêzê dibe sedema mirina mîkroorganîzmayên bikêr û kêzikên di axê de. Ev dibe sedema kêmbûna cihêrengiya biyolojîk û têkçûna hevsengiya xwezayî.

*Xetereya şewatê: Şewitandina prêzê dibe ku bibe sedem ku agirên bê kontrol derkevin û belav bibin. Ev şewat hem zirareke mezin dide qadên çandiniyê û hem jî şêniyên derdorê.

'Em rêbazên alternatîf bi kar bînin'

Yildiz da zanîn ku li şûna şewitandina prêzê bikaranîna rêbazên alternatîf hem ji bo parastina tenduristiya axê û hem jî ji bo domdarkirina jîngehê xwedî girîngiyeke mezin e û wiha got: "Rêbazên wekî tevlîhevkirina prêzê bi axê, bikaranîna gubreya organîk û kompostkirina bermahiyên çandiniyê guncan e û çareseriyên bi bandor ji bo pratîkên çandiniyê yên domdar. Ji bo hiştina jîngeheke ji nifşên paşerojê re û zêdekirina berhemdariya çandiniyê, em ji kerema xwe daxwaz dikin ku hûn xwe ji şewitandina prêzê xwe dûr bixin û derbarê vê mijarê de li jîngeha xwe hişyar bin."

'Werin em ji şewatê dûr bisekinin'

Yildiz bal kişand ser wê yekê ku ji bo keda cotkaran a salekê winda nebe divê ajokar cixareyên ku dikişînin û şûşeyên camê neavêjin nav erda çandiniyê û wiha got: “Bi pêxistina agir bila hevsengiya ekolojiyê xera nekin. Stirî di bin çandiniyê de piştî ku çandin tê rakirin. Ev rewş dibe sedema mirina hemû mexlûqên bikêr û ziyanker ên di nava axê de û ev jî sûcê mirovahiyê ye. Em ji şewitandina prêzê xwe dûr bisekinin, bila nebin alîgirê vî sûcê li dijî mirovahiyê."