Hevşaredarê Bajarê Mezin ê Amedê Dogan Hatun, beşdarî bernameya "Parastina Mîrateya Çanda Belgeyî ya Destnivîsên Suryanî û Keldanî ya Amedê" û danasîna katalogê bû. Hevşaredar Hatun diyar kir ku li her kolana bajêr bêhna dîrokê tê û got, "Em dizanin ku em neçar in her kevirê dîrokî yê bajêr biparêzin û em ê hewl bidin ku biparêzin jî."

Çalakiya danasînê ya projeya "Parastina Destxetên Suryanî û Keldanî" ku bi armanca mîrata çandî ya dewlemend a Amedê ji nifşên paşerojê re veguhezîne, li Dêra Aşûrî ya Kevnar a Meryemayê hat lidarxistin. Proje bi xebata hevpar a Dêra Kevin a Asûrî ya Meryemayê, Dêra Keldanî ya Mor Petyun û Komeleya Parastina Mîrateya Çandî û Xwezayî ya Amedê pêk hat.

Di çalakiyê de kataloga ku di çarçoveya projeyê de hatiye amadekirin hate nasandin. Piştre belgefîlmeke danasînê hate pêşandan. Armanca projeyê ew e ku berhemên nivîskî yên di dîrokê de ji aliyê civaka Asûrî û Keldanî ve hatine afirandin bên parastin û van berheman pêşkêşî lêkolîneran bike.

Hevşaredarê Bajarê Mezin Dogan Hatun, Hevşaredara berê ya Şaredariya Amedê Gultan Kişanak, Hevşaredara Sûrê Fatma Gulan Onkol û endamên meclîsa şaredariyê beşdarî bernameyê bûn.

Di çalakiyê de bal hate kişandin ser girîngiya parastina dewlemendiyên çandî yên Amedê û hate gotin ku bi hevgirtin û xebateke hevpar dê projeyên bi vî rengî hîn zêdetir bên xurtkirin.

Hevşaredar Hatun: Em dixwazin dîroka bajêr biparêzin

Hevşaredar Hatun di bernameyê de axivî û diyar kir ku ew dixwazin dîroka Amedê biparêzin û wiha got: "Me demekê ji bo vê derê xewna serdemeke xweş hebû. Me ji bo restorekirina derdora wê projine danîbûn, lê belê bawermendên serdemê asteng kirin. Dêra Surp Giragos û 1. Dêra ku ji vir dest pê dike nekarîn bikin.

'Erka me ew e ku em mîrateya xwe bi vî rengî bigihînin nifşên din'

Hatun di berdewamiya axaftina xwe de spasiya Komeleya Parastina Mîrateya Çandî û Xwezayî ya Amedê kir: “Ne tenê di vê çîrokê de, bi dehan sal e em ji nêz ve dişopînin ku ev komele çawa hemû avahî û berhemên hunerî yên di nava me de arşîv dike. Em dikarin bibêjin ku tevkariya me jî heye, her çend bi serê derziyê be jî. Helbet ev mîras mîrasek e ku bi dehan şaristaniyên beriya me ji me re hiştine. Şêwaza jiyana şaristaniyên li pêşberî me nîşaneya çawaniya avakirina têkiliyan û jiyana bi hev re ye. Avahiyên ku giyanê me bi giyanek abîdeya ku ji me re vedibêje ka em çawa dikarin bi hev re bijîn. Ne tenê kevirê bazalt an jî kevirê kilsinî ye ku ruhê hunerî dide kevirên mîmarî yên serdemê. Erkê me ew e ku em vê mîrateyê bi vî rengî bigihînin nifşên din."

'Li her kolana Amedê bêhna dîrokê tê'

Hatun diyar kir ku mîrateya bi dehan şaristaniyan ji şer û pevçûnên li Rojhilata Navîn para xwe girtiye û hatiye talankirin û got, “Eger beşeke biçûk ji mîrateyê bimîne jî, em neçar in ku wê biparêzin. Li her kolana Amedê bêhna dîrokê tê. Çawa ku dîroka hezar salan a 33 şaristaniyan, çemê Dîcleyê yê bêparastin û Baxçeyên Hevselê yên ku ji zêdehiya xwe nayên parastin, ruhek li me hemûyan zêde kiriye, divê em van hemûyan biparêzin û bidin nifşên din.  Barê me giran e, haya me ji vê heye. Em dizanin ku em mecbûr in her kevirekî dîrokî di çarçoveya derfetên xwe de biparêzin û em ê hewl bidin ku wî biparêzin."

"Bawerî dikarin şiyana jiyana pêkve û azad nîşan bidin."

Hevşaredar Hatun destnîşan kir ku gelek kolanên dîrokî yên bajêr ji çarenûsa xwe re hatine hiştin û wiha got: “Pêwîst e bi parastina reseniya xwe ya heyî bi parastina her kevirê li cihê xwe re. Bi vî awayî, ew dikare di warê turîzmê de ji bo gelek welatên cîhanê bibe nirxek nimûne. Ev dêr e, lê wek dêr ruhê wê heye. Dema ku ew veguhere herêmeke din, malek an cihek din a îbadetê, ew ê wî ruhî neke, em hemî ji vê yekê dizanin. Pêwist e ku meriv vî cihî hembêz bike û bizanibe ku çima ked û xwêdana damezrînerên yekem li vê derê hatine rijandin. Dibe ku ev der Suryanî, Keldanî, Ermenî, Elewî an jî mizgeft be. Li ser navê kîjan giyanê xwîn tê rijandin, xwedî wateyeke parastina wî ruhî ye. Wê demê, li bajaran, mirovên ji her baweriyê dikarin bi hev re bi awayekî adil û azad bijîn. Nexwe em hemû baş dizanin ku ev berhema dîrokî eger tenê yek reng, yek ziman û rewşên bi vî rengî pêş bikeve wê bi kêrî kesî neyê. Weke Şaredariya Bajarê Mezin em careke din soz didin vê yekê. Her reng, her cudahî ji bo me dewlemendiyek e. Her baweriyek ji bo me pîroz e, û ez we hemûyan bi rêzdarî silav dikim, bi wê baweriyê ku em ê karibin bi hev re bijîn, çawa ku vî bajarî bi hezaran salan bi rê ve biriye."