Hevşaredara Bajarê Mezin a Amedê Serra Bucak di bernameya "Kombûnên Dor Aboriya Amedê" de axivî û diyar kir ku ew ê piştgiriyê bidin xebatên ku dê piştgiriyê bidin geşedanên aboriyê û got, "Em dixwazin vî bajarî bi hev re geş bikin."

“Civînên Dor Aboriya Amedê” ku bi mazûvaniya Herêma Pîşesaziya Organîze ya Amedê (OSB), Federasyona Karsazên Rojhilat û Başûrê Rojhilatê Anadoluyê (DOGUNSÎFED) û bi hevkariya Rojnameya Ekonomiyê, li Salona Konferansê ya OSBê; Bernameyeke bi serenavê "Di Hawirdoreke Enflasyonî de Risk û Derfetên Li Benda Karsaziyan" hat lidarxistin. Hevserokên Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê Serra Bucak û Dogan Hatûn, Serokê Odeya Bazirganî û Pîşesaziya Amedê (DTSO) Mehmet Kaya, Serokê OSBê Mustafa Fîdan, Seroka DOGUNSÎFEDê Devrîm Turk, nivîskarên Rojnameya Ekonomiyê, karsaz û gelek mêvan beşdarî bernameyê bûn.

Turk: Xebatên di ber re hene

Seroka DOGUNSÎFEDê Devrîm Turk di vekirina bernameya ku ji du rûniştinan pêk tê de axivî û got, “Em dizanin ku rêziknameyên makro û mîkro tenê ji bo sererastkirina vê enflasyon û hawirdorê têrê nakin. Xebatên zêde hene ku divê di heyama heyî de li welêt bêne kirin. Ev çi ne; ‘Xebatên makezagonî, demokratîkbûn, dabînkirina jîngeheke adil û pêşkeftî.”

Fîdan: Em ê hejmara karmendan bikin 45 hezar

Serokê OSBê yê Amedê Mustafa Fîdan, diyar kir ku wan di sala 2026an de hejmara xebatkarên OSB'ê daxistiye 45 hezarî û bal kişand ku ji bo enflasyon kêm bibe divê hilberîn bê zêdekirin.

Kaya: Amed navenda bazirganiyê ye

Serokê DTSOyê Mehmet Kaya, diyar kir ku Amed di dîrokê de bûye navendeke bazirganiyê û got, “Me di warê geşedanê de pêşketinên girîng bi dest xistin. Pêdivî ye ku ev kar bilez were kirin. Pêşbirka di navbera parêzgehan de niha dest pê kiriye. Ger em pergalên ku dê civaka sivîl a herêmî xurt bikin ava nekin, em nikarin bi bandor li dijî enflasyonê şer bikin. Û em her tim bi vê pirsgirêkê re rû bi rû ne."

Bucak: Em ê piştgiriyê bidin geşedanên aborî

Hevşaredara Bajarê Mezin Serra Bucak jî diyar kir ku şaredarî û rêveberiyên herêmî ji hemû qadên bajarekî berpirsyar in, ji veberhênan û pêşketinên aborî berpirsyar in. Bucak axaftina xwe wiha domand: “Divê em vê berpirsyariyê bi cih bînin. Helbet em ê piştgirîyê bidinê û rê li ber xebatan vekin ku hem piştgirîya geşepêdanê bike û hem jî aborîya xwecihî û hem jî pêşveçûna aborî li gorî siyaseta partîya me pêwîst e. Me berê jî diyar kiribû û em îro jî diyar dikin ku em ê bi hemû sermayedar, OSB û odeyan re li hev bicivin da ku em çareyekê ji feqîriya dijwar û qeyrana kûr re bibînin, helbet, eger hemû kar li ser bingeheke rast bêne kirin."

'Pergalek hatiye avakirin, em nikarin nav lê bikin'

Bucak amaje bi wê yekê kir ku deyn û krediyên serdema qeyûman hene û wiha got: “Gelo ev bajar, ev şaredarî heqê wan ev deyn û kredî bûn? Ew eviya heq nekir. Nêzîkatiyeke bê hesap heye, haya me jê heye. 8 sal demeke pir dirêj e. Di van 8 salan de sîstemek hatiye avakirin, em di navkirina wê de zehmetiyan dikşînin, her roj deyn û qeyranên wê dijîn. Her sazî, her dewlet xwedî tercîhekê ye. Di vê hilbijartinê de, biryar hene ku li kîjan deveran veberhênanê bikin û di kîjan deveran de pêşveçûn hene. Ger biryarên we li şûna karkirinê di berjewendiya polîtîkayên ewlehiyê de bin, ev dê bibe xala ku welat gihîştiyê. Ger biryarên we li şûna hilberînê li gorî polîtîkayên şer bin, helbet hilberîn pêş nakeve. Ger veberhênanên we di berjewendiya eko-şkênanê de bin û ne ji bo hilberînê bin, ev dewlemendî ne tiştek in. Em her tim behsa dewlemendiyên vî bajarî dikin, lê ger di warê pîşesazî, hilberîn û tenduristiyê de sermaye neyê kirin, em bi rewşeke din re rû bi rû dimînin ku gel hîn zêdetir feqîr dike, krîzê kûrtir dike û enflasyonê digihîne 3 jimarî, ji bilî vana bi ser polîtîkayeka xeraker. Eger ev civak bi enflasyona 3-hejmarî re rû bi rû bimîne, hikûmet, em û karsaz, hemîşe gelek tişt hene ku bikin."

'Ciwanên me welatê xwe terk dikin'

Bucak bal kişand ku ciwan ji ber ku tûşî krîzeka civakî û têkçûna aboriyê ne, îstîqrara xwe di paşerojeke şikestî de nabînin terka bajar û welatê xwe kiriye û wiha got: “Eger em behsa hilberîna xwecihî dikin, divê em li ser nifûsa ciwan bifikirin, ciwanên me yên ku di kar de cih nagirin, jinên me û paşeroja me. Di vî warî de her kes di vê salonê de dizane ku ji bo pirsgirêkên kûr ên welêt tenê yek çareserî heye. Îro li vir veberhêner hene. Em çiqasî hikûmeta navendî rexne bikin jî, divê em li vir siyaseta aborî ya herêmî hilberînin. Enerjiya bilind û madeyên xav, zêdebûna kirê, û zêdebûna enflasyonê bi kûrahî bandorê li hemî karsaz û hilberîner dike. Berpirsiyariya me ya li hember vê civaka ku em ê bi hev re tê de bijîn heye. Em di wê baweriyê de ne ku em dikarin bi hevgirtinê berpirsyariyên xwe pêk bînin.”

'Xizanîyeke kûr dora vî bajarî girtiye'

Bucak bi bîr xist ku rêveberiyên herêmî ev 2 meh in hatine ser kar û diyar kir ku ew bi karsaz, hilberîner, pîşesazî û saziyên sivîl re hatin cem hev û li ser çawaniya pêşxistina aboriya xwecihî li vî bajarî axivîne. Bucak weha got, “Em dixwazin rê li ber vê yekê vekin. Em dixwazin vî bajarî bi hev re geş bikin. Ger em bi hev re vê parvekirina wekhev pêk bînin, em dikarin ji cihên din re bibin mînak. Feqîriyeke kûr li dora vî bajarî girtiye. Me giraniya vê hîs kir. Her sermayedar û karsazê ku li vê jûreyê rûniştiye û xwe spartiye vî bajarî, bi salan e ku heman berpirsiyarî û giraniyê dijî. Dema ku hûn bi van qeyranên aborî re têdikoşin, berpirsiyariya we ya girîng bû ku hûn israr bikin ku hûn li vî bajarî bimînin, li bajarekî ku polîtîkayên ewlehiyê li pêşiya aramiyê hatine danîn, li cihek ku deyn jî nekaribin biçin cihê rast, berdewam bikin, têbikoşin da ku veberhênanên li vir mayînde bikin. Ez spasiya hemû sermayedarên ku bi awayekê dikarin wêraniya ku di 8 salan de ji aliyê qeyûman ve hatiye kirin, tehemûl bikin, bi awayekî hîn jî derfetên kar û perspektîfên aborî li vî bajarî dabîn dikin, ku dibêjin pêşketina vî bajarî mimkûn e, û kî hewl dide ku vî bajarî di warê çandinî û turîzmê de bi pêş bixe, ji niha û pê ve, em malavahiya wan dikin. Em girîngiyeke mezin didinê ku em karibin di pêşkeftina aborî ya rast de beşdariyê bikin."

Piştî axaftinên vekirinê akademîsyenan gotarên xwe pêşkêş kirin.