Hemşaredarê Şaredarîya Amedî ya Şaristanê Girdî Dogan Hatun, Sempozyumê Mîyanneteweyî yê Pawitişê Awanîyanê Tarîxîyan de venga UNESCO'yî da û va "Bêrê ma pîya, senî ke ganî bibo, nê cayan bipawê".
Hetê TMMOB Odaya Muhendîsanê Înşaatî (ÎMO) Şubeyê Amed û Ankara ra 7. Sempozyumê Mîyanneteweyî yê Pawitişê Awanîyanê Tarîxîyan û bi Ewlehîye Vîyarnayîşê Ameyoxan ame organîzekerdene. Akerdişê sempozyumî ke do di rojan biramo, Dêra Surp Gîragosî ya Amedî de virazîya û tede Hemşaredarê Şaredarîya Amedî yê Şaristanê Girdî Dogan Hatun, Hemşaredara Şaredarîya Surî Fatma Gulan Onkol, Sekreterê Pêroyî yê Şaredarîya Şaristanê Girdî Emrullah Gorduk, Hetkarê Sekreterê Pêroyî Zerîn Turk, Azîz Ozdogan, Reşat Bakan, Serekê ÎMO'yî Nusret Suna, Serekê Beşê Muhendîsîya Înşaatî yê Fakulteya Muhendîsîye yê Unîversîteya Dîcle Zeynel Fuat Toprak, akademîsyenî û temsilkarê rêxistinanê sivîlan amade bîy.
Nameyê Komîteya Organîzekerdişê Sempozyumî ser o Prof. Dr. Îdrîs Bedîrhanogluyî qiseyê akerdişî kerd û bi hîrê ziwanan sîlam da beşdaran û muhîmîya pawitişê awanîyanê tarîxîyan û xurtkerdiş înan ser o vindert.
Hemşaredar Hatun: "Şima Bixeyr ameyî Bajarê Vîr û Eşqî"
Hemşaredarê Şaredarîya Şaristanê Girdî Dogan Hatunî, bi kurdkî va "Xêr ameyê Bajarê Vîrî û Eşqî" û sîlamî dayî beşdaranê sempozyumî. Hatunî dîyar kerd ke ey TMMOB de serrê dergî pîya mucadele kerdo ke awanîyê tarîxî bêrê qeydkerdiş, bivejîyê neydan û nêrê xovîrakerdiş û ard vîr ke Amed 33 şaristanan rê wayîrîye kerda, 12 hezar û 500 serrî verê cû dest bi ciwîyayîşê ca de kerdo û belkî rêça nê çîyî na herra de ya ke arkeologan Qotê Kortik û Çayonuyî de qeyd kerdo. Hatunî va ke bazaltê Karacadagî senî rêçêk verdayo tarîxêko hezar serran û şaristanîyê ke tîya de ciwîyayî, bi îsrar, înad, kultur û dewlemendîya xo heme awanîya bajarî şahidîye kerda .
"Cumleya ke mi 2017 de vatbî hema vîyartbar a"
Hemşaredar Hatunî serekê Baroya Amedî Tahîr Elçî ke 28ê Teşrîna Peyêne 2015 de vernîya Minareyê Çarling de seba ke awanîyê tarîxî û kulturî nêrê zerarkerdiş wexto ke hewl dabî bipawo, heyatê xo vindî kerdbî, yad kerd û wina va: "Cumleya ke mi 2017 de vatbî na bî; Cayê ke ganî bi firçeyê dindanan bêrê pakkerdene û pawitene, bi kepçe û dozeran ameyî rijnayene. Cumleya ke mi wexto ke ez 2017 de îdarekara TMMOB'yî bîya vat, hema zî merîyet de ya. Awanîyanê tarîxîyan wayîrvejîyayîş, tena qeydkerdiş, pawitiş, restore kerdiş mixabin bes nîyo."
Vengdayîş seba UNESCO'yî
Hemşaredar Hatunî bale ant tevgerê bi xemî yê îdareyê nikayinî yê UNESCO ser o ke derheqê pawitişê mîrasê kulturî yê dinya de yê û wina va: "Ma reyna wazenê sempozyumêko mîyanneteweyî ra venga UNESCO'yî bidê. Serra 2015î de Kela Amedî û Baxçeyê Hewselî girewtişê Lîsteya Mîrasê Kulturî yê Dinya rûmetêk bî seba ma. Ma nêeşkenê nê tarîx û kulturî tena bi vatişê xemgînîye bipawê. Bêrê ma pîya, senî ke ganî bibo û kotî ke ganî bibo, nê cayan bipawê. Tena qeydkerdiş seba ma prosesêkî bes nîyo."
"Çîyo ke nê tarîxî ma rê verday Royê Dîcle bi xo yo"
Hatunî dîyar kerd ke Royê Dîcle çimeyê xo ra heta Bismilî 60 kîlometreyê xo bêqeyd, bêname, bêtarîf û bêstatu yo û wina dewam kerd: "Eke Royê Dîcle çin bo Baxçeyê Hewselî çîyêk nîyê. Heme bereketê xo û berhemê xo Royê Dîcle ra gênê. Ewro nê awanîyê tarîxî, çîyo ke nê rêç û tarîxê dest pêkerdişê ciwîyayîşî yê 12 hezar serran ma rê verdayo Royê Dîcle bi xo yo, çimeyê awa şimitişî, herrê bereketinî yê Mezopotamya yê."
"Ma do awanîya tarîxî û kulturî ya bajarî bipawê"
Hatunî qeyd kerd ke muhendîsê awansazîye pêşengê vîyarnayîşê awanîyan yê tarîxî û kulturî yê nesl bi nesl ê û va: "Ma do rayberîyanê xo yê herêmkî de îlm û teknîkî esas bigîrê. Ma do roşya îlm û teknîkî de awanîya tarîxî û kulturî yê bajarê xo, bi odayanê meslekan û rêxistinanê sivîlan bipawê."
Badê qiseyê akerdiş û goşdarîya muzîkî, roniştişê akademîkî yê sempozyumî Merkezê Kultur û Kongre yê Çand Amed de dest pêkerd. Pêşkêşîyê sempozyumî do bi hîrê ziwanan (tirkî, kurdkî û îngilîzkî) bêrê kerdene.
